Veel rijke families waren tegen Spanje en voor Oranje. Dit gold vooral voor families in de Zuidelijke Nederlanden. Deze families hadden vaak een protest schilderij of prent thuis hangen. We weten niet precies waarom deze schilderijen juist in die tijd werden gemaakt. .Het schilderij liet mensen denken aan de tijd van hertog Alva. Hij was een Spaanse koning die heel streng regeerde.
Op het schilderij zit de hertog van Alva op een hoge troon. Hij draagt een glanzende wapenuitrusting en om zijn nek hangt het Gulden Vlies – een belangrijk teken van macht. In zijn rechterhand houdt hij een scepter, in zijn linker een officieel document van koning Filips II van Spanje.
Naast zijn troon staat een grote spaarpot. Die verwijst naar de strenge belastingen die Alva invoerde: de Tiende Penning, de Twintigste Penning en de Honderdste Penning. Aan zijn voeten ligt een kruisbeeld. Boven zijn hoofd zweeft een duiveltje met twee kronen: één van een keizer en één van de paus.
Aan het baldakijn – een soort overkapping boven de troon – hangen martelwerktuigen, zoals een zweep, boeien, een beulszwaard en een strop. Deze symboliseren het geweld en de onderdrukking in die tijd.
Links van Alva staan acht mannen: leden van de Raad van Beroerten, ook wel de ‘Bloedraad’ genoemd. Deze rechtbank strafte iedereen die verdacht werd van opstand of ketterij. Een paar van deze mannen zijn herkenbaar:
- Juan de Vargas Mejía (voorzitter van de Raad)
- Bisschop Maarten Rijthoven van Ieper
- Jan van Casembroot (die later werd onthoofd)
- Broeder Cornelis Brouwer, een franciscaan
Rechts van Alva staat kardinaal Granvelle. Hij was de aartsbisschop van Mechelen en wilde paus worden. Op het schilderij fluistert hij Alva moord en wraak in. Naast hem zitten twee honden. Die stellen de Nederlandse edelen voor die aan de kant van Spanje bleven.
Voor de troon knielen zeventien vrouwen. Zij staan voor de zeventien Nederlandse gewesten. Ze hebben touwen om hun nek, die vastzitten aan de troon – een duidelijk teken dat ze onderdrukt worden. Eén van de vrouwen houdt een boek vast met de titel ‘Gods Woord’.
Achter hen staan mannen in zwarte kleding. Dat zijn de vertegenwoordigers van de Staten-Generaal. Hun benen zijn zuilen geworden, alsof ze versteend zijn. Ze houden een vinger voor hun mond: ze zijn monddood gemaakt. Onder hen liggen kapotgescheurde documenten – een verwijzing naar de wetten en privileges die door Alva zijn geschonden. Je ziet ook een opengeslagen, omgekeerde Bijbel – waarschijnlijk een protestantse.
Sommige mannen dragen geen hoed – dat zouden de graven Egmont en Horne kunnen zijn, die later werden geëxecuteerd.
Links zie je gevangenen van de Inquisitie. Ze worden gemarteld. Verderop zie je de Grote Markt van Brussel, met twee schavotten. Op het linker schavot zijn Egmont en Horne onthoofd.
Vooraan zit Margaretha van Parma – Alva’s voorgangster – in een vijver vol bloed. Ze probeert spullen op te vissen die gestolen zijn van veroordeelden.
Rechts zie je gruwelijke executies: mensen worden opgehangen, verbrand of onthoofd omdat ze ketters zouden zijn. Spaanse soldaten voeren deze straffen uit.
Check voor meer informatie ook hofvannederland.nl.
