Enkele fragmenten uit het Plakkaat van Verlatinghe van de Staten-Generaal uit 1581:
De Staten-Generaal van de Verenigde Nederlanden groeten allen die dit zullen zien of horen voorlezen en laten weten: …
De koning van Spanje heeft na het overlijden van keizer Karel V de Nederlanden geërfd. Hij heeft zich niets aangetrokken van de diensten die hem door ons zijn bewezen (…) en ons land beroofd van de onafhankelijkheid en overgeleverd aan de slavernij, onder gezag van de Spanjaarden. De koning heeft eerst, zogenaamd om de Hervorming terug te dringen, in de belangrijkste steden nieuwe bisschoppen willen aanstellen. De Spaanse inquisitie is hier, zoals iedereen weet, een verschrikking geweest (…) Ons land heeft al meer dan twintig jaar in chaos verkeerd en is door zijn koning in de steek gelaten. We zijn niet behandeld als onderdanen, maar als vijanden (…) Het is algemeen bekend dat een vorst van een land door God tot hoofd van zijn onderdanen is aangesteld om hen te beschermen en behoeden voor alle onrecht, schade en geweld, zoals een herder zijn schapen moet beschermen. (…) Wanneer hij dat niet doet, maar in plaats daarvan probeert zijn onderdanen te onderdrukken, overmatig te belasten, te beroven van hun vrijheid, privileges en oude gewoonterechten, en hen als slaven te bevelen en te gebruiken, moet hij dus niet als een vorst, maar als een tiran worden beschouwd. Dan staat het zeker de onderdanen vrij hem niet meer als vorst te erkennen, maar hem te verlaten en in zijn plaats een ander tot soeverein te kiezen.
