Uit de jeugdherinneringen van een hoofdonderwijzer uit het begin van de negentiende eeuw
Het Haneboek werd aan de kant gesteld en van lieverlede ook de catechismus en het Slim schoolboek. Er kwam een Leesmachine in de school, – de leerlingen werden naar hun vorderingen ingedeeld, zodat onze school voor een modelschool kon doorgaan. (…)
De meester, al voortgaande met alles wat de schoolhervorming betrof, zag zijn leerlingen als bladeren wegvallen, want verreweg de meeste ouders waren zo doordrongen van de geest van het ‘oude’, dat zij de goede man voor waanzinnig hielden en hem dreigden, hun kinderen te zullen wegnemen, als hij niet ophield met zijn leerlingen te spelen en te schertsen, (…) ‘Mijn spelen is leren, – mijn leren is spelen,’ beschouwden ze als onzin (…) Ondanks deze bedreigingen hield de man vol en werd geruggensteund door de schoolinspecteur dominee Van Weemen, die (…) bij de eerste de beste gelegenheid onze school bezocht en daar alles, boven verwachting, in orde bevond.
Toelichting
− Het ‘Haneboek’ is een in de achttiende en begin negentiende eeuw veelgebruikt ABC-boek, waarin de letters in verschillende lettertypen werden afgedrukt. Meestal stond er een haan op het voorblad.
− De catechismus is een boekje dat gebruikt werd om door middel van vragen en antwoorden de christelijke leer te onderwijzen.
− Het Slim schoolboek is een veelgebruikt leerboek.
− Een leesmachine is een hulpmiddel bij het leesonderwijs.
