Macht aan de Prins van Oranje
De Spaanse troepen en de opstandelingen onder leiding van Willem van Oranje beginnen voorzichtig onderhandelingen te voeren om de strijd te beëindigen. Deze krijgen een nieuwe impuls als in 1576 de landvoogd Requesens – opvolger van Alva – plotseling overlijdt en Spaanse troepen in de Zuidelijke Nederlanden beginnen te muiten. Hierdoor ontstaat onder alle gezindten in de Lage Landen een sterk anti-Spaanse stemming. In Gent nemen aanhangers van Oranje de macht in handen. De Staten van Brabant roepen eigenmachtig de Staten-Generaal bijeen. Deze sluiten vervolgens nog in hetzelfde jaar een verdrag, dat de naam Pacificatie van Gent krijgt.
Wat staat er in het document?
Daarin verklaren zij onder andere na het vertrek van de Spanjaarden de Staten-Generaal bijeen te roepen zoals onder het bewind van Karel V en accepteren vrij verkeer tussen hun gewesten. De plakkaten van Alva worden opgeschort, de Prins van Oranje is admiraal en stadhouder, een ieder wordt hersteld in zijn oude rechten en goederen.
De voornaamste bepalingen van deze Pacificatie zijn:
- De Nederlandse gewesten verdrijven gezamenlijk de Spaanse troepen
- De plakkaten tegen de ketters – de andersdenkenden – worden geschorst
- Tegen de rooms-katholieken worden geen acties ondernomen. Alleen in Holland en Zeeland, waar deze godsdienst al verboden is, blijft de situatie zoals hij was.

Wat kun je zien?
Boven aan staat geschreven: Allen den gheenen die dese jegenwoirdige Lren (letteren) zullen sien ofte hooren lesen saluyt (allen die dit zullen zien of horen lezen, gegroet).
Een dikgeschreven woord is het begin van een nieuwe alinea.
Onderaan het document staan de handtekeningen en hangen de zegels:
De eerste handtekening en zegel is van Willem van Oranje (Guille de Nassau). Naast edelen hebben ook vertegenwoordigers van de steden Dordrecht, Delft, Leiden, Gouda, Rotterdam, Gorinchem, Alkmaar, Hoorn, Enkhuizen, Schiedam, Brielle, Woerden, Geertruidenberg, Medemblik, Edam, Monnickendam, Middelburg, Veere, Vlissingen en Zierikzee de Pacificatie ondertekend en is hun zegel terug te vinden op de dit verdrag. Als je de inzoomt op de afbeelding op kun je dit tot in detail bekijken.
Dit verdrag is de bevestiging van de afspraken van de Pacificatie van Gent door de gewesten Holland en Zeeland. Op deze versie staan dan ook handtekeningen van de vertegenwoordigers uit die gewesten. Deze versie wordt bewaard in het Nationaal Archief in Den Haag. Er is nog een versie die in Gent wordt bewaard.
Voor meer informatie en lessen bij deze bron zie de link linksboven: Pacificatie van Gent (1576) | Nationaal Archief